รักษาโรค Borderline Personality Disorder ด้วยจิตบำบัด EMDR
2805 จำนวนผู้เข้าชม |
จิตบำบัด EMDR
กับการรักษาโรค Borderlind Personality Disorder
ดร. มฤษฎ์ แก้วจินดา (Ph.D)
นักจิตวิทยาการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ และนักจิตบำบัด
Certified EMDR and Briainspotting psychotherapy
อาการคุ้มดีคุ้มร้ายอาจเป็นอาการของคนเป็นโรคบุคคลิกภาพบกพร่องแบบ Borderline Personality Disorder BPD หรือที่เรียกว่า โรคบอร์เดอร์ไลน์
เรียนรู้และเข้าใจ Borderline Personality Disorder (BPD)
Borderline Personality Disorder เป็นความบกพร่องด้านบุคคลิคภาพ เป็นปัญหาด้านสุขภาพจิตชนิดหนึ่ง ที่ส่งผลต่อการมองตัวเองในด้านลบความคิดลบ ส่งผลต่อพฤติกรรมการแสดงออกหรือการกระทำรุนแรงที่มีความเสี่ยงต่อชีวิต อารมณ์แปรปรวนไม่ปกติ ความคิดลบกำหนดพฤติกรรมและนิสัยอารมณ์เดี๋ยวดีเดี๋ยวร้ายของคนคนนั้น
สาเหตุส่วนใหญ่มักเกิดจากหลายๆปัจจัยหลายอย่าง เช่น
- สาเหตุจากยีนส์ผิดปกติ ของสารสื่อประสาททำให้เกิดการทำงานที่ไม่เป็นปกติของเคมีในสมองเป็นเหตุให้อารมณ์แปรปรวนยากต่อการควบคุมภาวะทางอารมณ์ การเช็คด้วยเครื่องMRI สามารถบอกได้ว่าผิดปกติจากสมองหรือไม่ด้วยการเช็คขนาดและลักษณะรูปทรงว่าปกติหรือไม่ของ amygdala ที่ทำงานด้านอารมณ์ ทัศนคติ ความกลัว วิตกกังวลความรุนแรง hippocamus ที่ทำงานด้านพฤติกรรม การควบคุมตัวเอง, และ orbitofrontal cortex ที่ทำงานในส่วนการคิดวางแผนและการตัดสินใจ
- สาเหตุด้านสิ่งแวดล้อมการเลี้ยงดู เช่นเคยตกเป็นเหยื่อของการโดนทำร้ายด้านจิตใจและร่างกายรวมทั้งการเคยถูกขมขืนล่วงละเมิดทางเพศ การตกอยู่ในภาวะทำให้หวาดกลัว หรือทำให้เครียดจัดอยู่ตลอดเวลาเมื่อตอนเป็นเด็ก หรือเคยถูกทอดทิ้งจากพ่อหรือแม่ หรือทั้งพ่อและแม่ หรือถูกเลี้ยงดูให้เติบโตมากับสมาชิกในบ้านที่มีอาการป่วยทางจิตเช่น เป็นไบโพล่า หรือติดสุราและสารเสพติดเรื้อรังเป็นต้น
อย่างไรก็ตามสัมพันธภาพกับพ่อแม่และคนในครอบครัวมีความสำคัญมากเป็นอันดับต้นๆในการพัฒนาเรื่องการเติบโตและการมองโลกที่ดีและมีปฎิสัมพันธ์กับผู้อื่น การที่ไม่ได้รับการแก้ไขในเรื่องความโกรธ ความเครียดในวัยเด็กจะส่งผลโดยตรงต่อความรู้สึกนึกคิดและทัศนคติในการมองโลกเมื่อโตขึ้นและมีพฤติกรรมทัศนคติที่แปลก เช่นคาดหวังกับผู้อื่นว่าต้องเป็นในแบบอย่างที่ตนต้องการ คาดหวังให้ผู้อื่นต้องเป็นผู้คุ้มครองดูแลตนเอง คาดหวังให้อื่นต้องทำหน้าที่เป็นพ่อแม่และรับผิดชอบตนเอง
อาการของโรค Borderline
โรคBorderline Personality Disorder ต้องมีอาการอย่างน้อย 5 ข้อดังนี้
- รู้สึกวิตกกังวลกลัวที่จะถูกทอดทิ้งและทำทุกอย่างเพื่อไม่ให้ถูกทอดทิ้ง
- อารมณ์แปรปรวนมาก ในวันเดียวกันหรือไม่กี่ชั่วโมงอารมณ์เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เช่น ดีใจมาก และก็เปลี่ยนเป็นเศร้า เบื่อ
- ไม่เป็นตัวเอง เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาโดยเฉพาะเปลี่ยนไปมากตามคนที่คบด้วย
- มีความยากลำบากในการรักษาอารมณ์ให้คงที่ปกติ
- บ่อยครั้งรู้สึกว่าชีวิตว่างเปล่าไม่มีใครเลย
- แสดงออกแบบควบคุมตัวเองไม่ได้ เช่น กินไม่หยุด กินอาหารปริมาณมากควบคุมตัวเองไม่ได้ ใช้สารเสพติด หรือขับรถประมาทอันตราย
- ทำร้ายตัวเอง หรือมีความคิดจะฆ่าตัวตาย
- มีความเครียดและมีความโกรธที่ไม่สามารถควบคุมได้
- เวลาเครียดมากจะเกิดอาการตื่นตระหนกเกินกว่าเหตุ คิดไปเองเกินจริง หรือตัดขาดสังคมโลกภายนอก
การใช้ชีวิตร่วมกับคนที่เป็น Borderline Personality Disorder (BPD) อาจต้องใช้ความเข้าใจในหลายๆเรื่องที่ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต เช่น อารมณ์แปรปรวนที่ไม่คงที่ เปลี่ยนแปลงง่าย โกรธ โมโห มีอาการวิตกจริต เวลาโมโหจะทำร้ายผู้อื่น ใช้ความรุนแรง ขว้างปาข้าวของ ทำร้ายร่างกาย เวลาหายโกรธก็จะกลับมาเป็นปกติเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น
การควบคุมอารมณ์ไม่ให้ระเบิดอารมณ์รุนแรงเวลาโกรธอาจหาจุดตรงกลางของความพอดีไม่ได้ ดังนั้นหากต้องใช้ชีวิตคู่ร่วมกับคนเป็น Borderline Personality Disorder (BPD) ควรต้องเข้าใจความสับสนด้านอารมณ์ตรงนี้ และควรเปิดใจคุยกันในเวลาที่สถานการณ์สงบและควรต้องขอความช่วยเหลือจากนักจิตวิทยาเพื่อทำการรักษาอย่างจริงจัง
การรักษาโรค Borderline
ถึงแม้ว่าการรักษาโรคborderline จะมีหลายวิธี ตัวอย่างเช่นการช็อตด้วยไฟฟ้า Electroconvulsive therapy (or ECT) ที่ใช้สำหรับผู้ป่วยจิตเวชที่มีอาการซึมเศร้าในระดับค่อนข้างรุนแรง หรือแม้แต่การกินยาเพื่อให้อารมณ์คงที่แต่จากสถิติพบว่าทั้งการรักษาด้วยการช็อตไฟฟ้าหรือกินยานั้นไม่เป็นผลที่น่าพอใจและเสี่ยงอันตรายต่อร่างกายและจิตใจตามมาในระยะยาว
จากการพิสูจน์ด้านการรักษาจากจิตแพทย์ในปี 2004 ของประเทศสหรัฐอเมริกาพบว่าการช็อตด้วยไฟฟ้าในคนป่วยด้วยโรคบอร์เดอร์ไลน์ 139รายผลที่ได้ไม่ดีขึ้นและมีผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์คือมี memory loss
การกินยาเพื่อช่วยให้อารมณ์คงที่ในการรักษาผู้ป่วยBorderline มักใช้ยาประเภทเดียวกับผู้ป่วยโรคซึมเศร้า หรือโรคตื่นตระหนก (anxiety disorder) ซึ่งยาประเภทต้านซึมเศร้าและmood stabilization ส่งผลข้างเคียงในระยะยาวถึงการมีความคิดที่จะฆ่าตัวตายได้และมีอาการติดยาต้องพึงยาอยู่ตลอดเวลา
การรักษาด้วยโรคBorderlineด้วยจิตบำบัด EMDRเป็นอย่างไร
EMDR Therapy หรือ Eye Movement Desensitization and Reprocessing ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยลดการทำงานของระบบความทรงจำในสมองที่ได้รับผลกระทบจากความเครียดและบาดแผลทางใจส่งผลต่อการรบกวนระบบประสาทและสมองอื่นๆเมื่อเจอตัวกระตุ้น การทำจิตบำบัดEMDRจะเข้าจัดการกับความคิดลบในสมองส่วนในที่เก็บความทรงจำ ความเครียดและความคิดลบเอาไว้
จิตบำบัดอีเอ็มดีอาร์(EMDR therapy)
เป็นเครื่องมือและเทคนิคทางจิตวิทยาในการทำการบำบัดเพื่อการช่วยลดความทรงจำอันเลวร้ายที่คอยตามรบกวนจิตใจจากบาดแผลทางใจในอดีตหรือการถูกทำร้ายร่างกายจิตใจ การถูกทอดทิ้งในวัยเด็กเป็นความทรงจำที่คอยรบกวนจิตใจและการใช้ชีวิตอยู่ตลอดเวลาหากไม่ได้รับการแก้ไขและเป็นรากเหง้าของทุกปัญหาด้านสุขภาพทางจิตใจ
การทำจิตบำบัด EMDRจะช่วยในการเปิดประเด็นปมที่มีบาดแผลทางใจความทรงจำเลวร้ายที่ไม่ไหลเวียน และไปบล็อกการทำงานของสมอง การนำประเด็นปมปัญหาเหล่านั้นเข้าสู่กระบวนการบำบัดก็เพื่อให้เกิดการทำงานของสมองได้ปลดล็อคกลับมาทำงานได้อย่างเป็นปกติ
เพื่อลดความทรงจำด้านลบความคิดด้านลบต่อตัวเองและผู้อื่นในประสบการณ์ชีวิตที่เคยเกิดขึ้น ซึ่งหลังจากได้รับการกระตุ้น จัดการด้วยขั้นตอนกระบวนการการทำบำบัดด้วยเทคนิคอีเอ็มดีอาร์ จะทำให้จิตใจได้ผ่อนคลาย ตระหนักรู้ในตัวเอง เข้าใจถึงสิ่งที่คอยมารบกวนจิตใจและอยู่กับมันอย่างไม่เกิดการถูกกระตุ้นรบกวนอีกต่อไป และทำให้อารมณ์ที่เคยแปรปรวนสงบลง สามารถควบคุมได้ และไ่ม่แปรปรวนง่าย รวมทั้งมีการฝึกการความคิดที่เป็นลบให้ถูกแทนความคิดที่เป็นบวก
ถึงแม้ว่าบุคคลิกภาพของคนเป็นBorderline Personality Disorder (BPD) เวลารักใครจะทุ่มเทให้คนรักมากจนเกินปกติจน ซึ่งอาจจะทำให้อีกฝ่ายรู้สึกดีในตอนแรงแต่เมื่อนานวันเข้าอาจทำให้เกิดความอึดอัด
คนเป็นโรค Borderline Personality Disorder (BPD)จะกลัวการถูกทอดทิ้ง และวิตกจริตและหวาดระแวงว่าจะถูกทอดทิ้งจากคนรัก
ความสัมพันธภาพด้านความโรแมติกอาจไม่ได้เป็นไปอย่างที่คนทั่วไปจินตนาการ ความทุ่มเทอย่างเต็มที่ตอนเริ่มแรกอาจจะอยู่ดีๆก็หายไป กลัวการมีความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้ง ดังนั้นอาจเกิดปัญหาเรื่องการนอกใจ คบซ้อน การควบคุมความโกรธ และอารมณ์รุนแรงนั้นทำได้ไม่ดี ส่วนใหญ่มักระเบิดอารมณ์เวลามีปากเสียงโดยไม่แคร์ว่าจะเป็นในที่สาธารณะ หรือใช้ความรุนแรงทำร้ายร่างกายลงไม้ลงมือกับอีกฝ่าย
อย่างไรก็ตามถึงแม้พฤติกรรมอันน่าสับสนและจัดการได้ยากนี้แต่พวกเขาก็นำความสุขมาให้กับคนที่เขาคบหาด้วยเนื่องจากลักษณะบุคคลิกภาพที่สนุกสนาน ชอบความตื่นเต้น และมุ่งมั่นทุ่มเท แต่ส่วนใหญ่ความสัมพันธ์กับคนที่เป็นบอร์เดอร์ไลน์มักจะไม่ยั่งยืน เนื่องจากปัญหาพฤติกรรมคุ้มดีคุ้มร้ายของเขา แต่หากเข้าใจสภาวะด้านอารมณ์และรับการแก้ไขหรือคำแนะนำ และทำจิตบำบัดรักษาอย่างถูกวิธีก็จะช่วยรักษาความสัมพันธ์ให้ยืนยาวได้
เป็นเรื่องจำเป็นสำหรับคนเป็น Borderline Personality Disorder (BPD) ต้องได้รับการช่วยเหลือหรือสนับสนุนอย่างจริงจังในการปรับและแก้ไขความคิดและพฤติกรรมที่ส่งผลต่อการควบคุมอารมณ์และความรุนแรง การได้รับการดูแลจากคนในครอบครัวร่วมกับผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก
คนเป็นโรค Borderline Personality Disorder (BPD) จัดอยู่ในกลุ่มที่มีความผิดปกติทางจิตเวช สาเหตุสำคัญเกิดจากการเลี้ยงดูในวัยเด็กสภาพแวดล้อม ที่สร้างบาดแผลทางใจ การไม่ได้รับความรักและเอาใจใส่ หรือถูกทอดทิ้ง ถูกกลั่นแกล้ง ถูกรังแก ถูกทำทารุนกรรม ยิ่งเกิดขึ้นกับเด็กเล็กก็ยิ่งเสี่ยงต่อการเกิดเป็นโรคบุคคลิกภาพบกพร่องอย่าง โรค Borderline Personality Disorder (BPD) เมื่อโตขึ้น
บาดแผลทางใจและประสบการณ์อันเลวร้ายต่างๆสร้างให้เกิดความผิดปกติด้านจิตใจและทำให้เกิดเป็น Borderline Personality Disorder (BPD)นั้นส่งผลต่อความหวาดกลัวที่จะถูกทอดทิ้ง หรือความไม่มั่นคงในความสัมพันธ์ อารมณ์แปรปรวนไม่มั่นคง ฉุนเฉียว โมโห เกรี้ยวกราด ควบคุมอารมณ์ไม่ได้หรือบางครั้งก็หนีหายจากคนรักไปเฉยๆเพราะกลัวความสัมพันธ์จะมีปัญหาในอนาคต
อย่างไรก็ตามโรค Borderline Personality Disorder (BPD) มักเกิดขึ้นจากประสบการณ์ในวัยเด็ก และมักแสดงออกชัดเจนในวัยรุ่น แต่อาจดีขึ้นได้อย่างต่อเนื่องเมื่ออายุเพิ่มขึ้นถ้าได้รับการช่วยเหลือจากนักจิตวิทยาผู้เชี่ยวชาญ
ดังนั้นโรคนี้สามารถรักษาะหายได้หากได้รับการแก้ไขอย่างถูกวิธี ไม่ควรสิ้นหวังกับชีวิตนอกจากปัญหาด้านการเลี้ยงดู จะเป็นปัจจัยสำคัญต่อผลกระทบการเกิดโรค Borderline Personality Disorder(BPD) ยังมีปัจจัยด้านพันธุกรรม เช่น การพัฒนาด้านสมอที่ผิดปกติ ที่เกิดมาจาก ต่อม amygdala ที่ทำหน้าที่ควบคุมด้านอารมณ์ ความกลัว คามรุนแรง และความวิตกกังวล hippocampus ในสมองส่วนหน้าที่ควบคุมตัวเอง และ orbitofrontal cortex ที่เป็นตัวกำหนดการวางแผนและตัดสินใจ
ดังนั้นหากระบบการทำงานของ3 ส่วนนี้เกิดปัญหาจะทำมีผลต่อการพัฒนาด้านสมอง และทำให้เกิดความผิดปกติด้านการควบคุมอารมณ์ อย่างไรก็ตามสิ่งแวดล้อมที่เลี้ยงดูเติบโตมานั้นถือเป็นปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลเป็นอย่างมากต่อมนุษย์ หากสิ่งแวดล้อมที่มีแต่การใช้อารมณ์ความรุนแรงโดยปล่อยให้เด็กตกเป็นเหยื่อด้านอารมณ์ของผู้ใหญ่อยู่ตลอดเวลา มีการถูกทำร้ายทางด้านร่างกาย มีการถูกล่วงละเมิดทางเพศ หรือเด็กต้องเผชิญกับความหวาดกลัวเป็นระยะเวลาอันยาวนานเป็นปีๆ ถูกทอดทิ้ง ขาดการดูแลเอาใจใส่จากพ่อ-แม่ ก็จะทำให้เกิดความผิดปกติด้านบุคคลิกภาพได้ ด้วยเหตุนี้สายใยความผูกพันธ์ในครอบครัวจึงมีส่วนสำคัญในการเติบโตขึ้นมาของคนคนหนึ่งเป็นอย่างมาก ในทัศนคติการมองโลกของคนคนหนึ่งที่จะมีความเชื่อและไว้ใจผู้อื่นได้นั้นล้วนเกิดจากประสบการณ์และสิ่งแวดล้อมที่บ่มเพราะ จากการเลี้ยงดูเอาใจใส่จากคนในครอบครัว
หากคุณกำลังเผชิญกับสภาวะของโรค Borderline Personality Disorder (BPD) หรือกำลังใช้ชีวิตร่วมกับคนเป็น Borderline Personality Disorder (BPD) ควรมาพบนักจิตวิทยาอย่างสม่ำเสมอเพื่อได้รับคำแนะนำที่ถูกแนวทางในการรักษา การทำจิตบำบัดด้วยเทคนิคอีเอ็มดีอาร์ถือเป็นความก้าวหน้าทางศาสตร์ด้านจิตวิทยาดังนั้นไม่ควรปล่อยปัญหาของโรค Borderline ให้ทำลายชีวิตครอบครัวและความสัมพันธ์กับคนที่เรารัก
อ้างอิง
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/borderline-personalit
https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/borderline-personality-disorder/causes/
https://www.verywellmind.com/bipolar-and-borderline-personality-disorder-425418
https://www.stepstorecovery.com/rehab-blog/can-someone-with-borderline-personality-disorder-fall-in-love/
https://www.everydayhealth.com/bpd/tips-couples-living-with-borderline-personality-disorder/
https://www.verywellmind.com/emdr-trauma-borderline-personality-425453#:~:text=Why%20is%20EMDR%20Used%20in%20People%20with%20BPD%3F&text=Likewise%2C%20since%20many%20individuals%20with,the%20emotions%20associated%20with%20it.
https://www.emdria.org/learning-class/borderline-personality-disorder-and-emdr-therapy/
https://www.verywellmind.com/which-doctor-is-best-for-treating-depression-1065269
https://www.verywellmind.com/is-electroconvulsive-therapy-a-treatment-option-for-bpd-425196
