การทำบำบัดด้านจิตใจต้องใช้เวลานานแค่ไหนถึงจะหาย?

การทำบำบัดด้านจิตใจ

ต้องใช้เวลานานแค่ไหนถึงจะหาย?

ดร.มฤษฎ์ แก้วจินดา (Ph.D.)
นักจิตวิทยาการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
EMDR Psychotherapy Supervisor and Brainspotting Psychotherapy Practictioner

เป็นเรื่องธรรมดาที่คนส่วนใหญ่มาทำบำบัดกับผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยามักตั้งคำถามนี้อยู่ในใจ ว่าตัวเองควรต้องทำจิตบำบัดนานแค่ไหน และมักคาดหวังผลที่น่าพอใจในเวลาอันรวดเร็ว คำตอบของคำถามนี้มีหลากหลายและเป็นคำตอบที่ไม่ตายตัว

การที่เราตัดสินใจเลือกมาพบผู้เชี่ยวชาญทางจิตวิทยาเพื่อรับการช่วยเหลือเยียวยาด้านจิตใจนั้น ถือว่าเป็นการกระทำที่กล้าหาญเป็นอย่างยิ่งที่กล้าลุกขึ้นมาปกป้องดูแลจิตใจของตัวเอง

การทำจิตบำบัดช่วยให้เราสามารถจัดการรับมือกับความท้าทายต่างๆ ที่เข้ามาในชีวิตส่งผกลระทบต่ออารมณ์ ความรู้สึก ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง และกับตัวเอง การมาทำบำบัดด้านจิตใจก็เพื่อให้เราได้มีแนวทางการแก้ไขกับปัญหาชีวิตได้เป็นอย่างดี การบำบัดด้านจิตใจเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เรามีพลังในการต่อสู้ รับมือกับปัญหาต่างๆอย่างมีหลักทางความคิดและการตัดสินใจที่ดี ที่สามารถนำเราสู่การเปลี่ยนแปลงในอนาคตที่ดีขึ้นและใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขต่อไป

ทำไมการมาบำบัดด้านจิตใจในของแต่ละคนจึงเห็นผลช้า-เร็วที่แตกต่างกัน?

แต่ละคนมีปัญหาที่ซับซ้อนและระดับความรุนแรงที่แตกต่างกัน การรับรู้ปัญหาในแต่ละคน ความอ่อนไหว ความรู้สึกสะเทือนใจของแต่ละปัญหาที่แต่ละคนมีประสบการณ์มานั้นรับรู้ไม่เหมือนกัน  ปัญหาลักษณะคล้ายกันบางคนอาจรู้สึกอ่อนไหวมากๆ ในขณะที่บางคนอาจรับรู้ถึงความเลวร้ายแต่ไม่ได้ส่งผลกระทบกระเทือนจิตใจจนเกินไปและสามารถรับมือกับมันได้

อย่างไรก็ตามสิ่งที่เกิดขึ้นที่มากระทบจิตใจมักมาจากปัจจัยภายนอก หรือ ปัญหาที่เราต้องเผชิญในทุกวัน เรามักเผชิญกับปัญหาอยู่ตลอดเวลาและมันอาจส่งผลกระทบต่อจิตใจ แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดของการมารับความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยา คือการช่วยให้เราสามารถสร้างความแข็งแกร่งขึ้นได้ภายในจิตใจเพื่อต่อสู้กับสิ่งเร้าจากภายนอกได้

ดังนั้นจะเห็นได้ว่าคนที่มารับบำบัดด้านจิตใจจะสามารถก้าวหน้ากับการรักษาด้านจิตใจได้และแข็งแกร่งขึ้นได้ แต่ก็ต้องอาศัยความตั้งใจที่จะร่วมมือในการทำงานร่วมกันกับผู้เชี่ยวชาญในการรักษาเและซ่อมแซมจิตใจของตนเองด้วย เช่นกัน จะสังเกตเห็นว่าคนที่มีลักษณะและความตั้งใจเหล่านี้มักช่วยให้การรักษาและบำบัดด้านจิตใจมีการเปลี่ยนแปลงที่ดีและเห็นผลที่ไวขึ้น

ลักษณะคนที่มารับบำบัดและเห็นผลเปลี่ยนแปลงเชิงบวกที่ชัดเจนมีลักษณะดังนี้

1.   กล้าที่จะเปลี่ยนแปลงตัวเอง

คนที่ก้าวหน้ากับการทำจิตบำบัดมักมีความพร้อมและต้องการสร้างความเข้มแข็งด้านจิตใจโดยอาศัยความช่วยเหลือด้านจิตวิทยาจากผู้เชี่ยวชาญ  มองว่าการช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญเป็นแนวทางที่สำคัญในการนำชีวิตไปสู่เป้าหมายของการเปลี่ยงแปลงที่ดีขึ้น

คนที่พัฒนาและมีความก้าวหน้ากับการทำจิตบำบัดมักมีทัศนคติที่เชื่อว่าตัวเองสามารถหายได้มีชีวิตที่ดีกว่านี้ได้ และตัวเองเท่านั้นที่จะต้องเป็นคนแก้ปัญหาที่อยู่ในใจและต่อสู้กับความอ่อนแอของตัวเอง และเข้าใจว่าปัจจัยภายนอกไม่ใช่ตัวแปรสำคัญในการแก้ปัญหาที่แท้จริง

ในทางตรงกันข้ามคนที่ทำบำบัดแล้วไม่ก้าวหน้ามักมีแนวคิดที่ คาดหวังว่าปัจจัยภายนอกสำคัญมากกว่าการสร้างความเข้มแข็งจากภายใน และต้องพึ่งพาบางสิ่งบางอย่างในการแก้ปัญหาให้กับชีวิตตัวเอง เช่นการพึ่งพายา การพึ่งพาวัตถุบางอย่าง และมีความเข้าใจว่าปัจจัยภายนอกจะเข้ามาช่วยเปลี่ยนความทุกข์ที่มีของตนให้เป็นความสุขได้ เช่น ต้องเปลี่ยนงานใหม่ให้มีการงานที่ดีกว่านี้ชีวิตถึงจะมีความสุข ต้องมีเงินทองมากกว่านี้ชีวิตถึงจะมีความสุข หรือต้องให้ใครคนนั้นมาใช้ชีวิตร่วมด้วยถึงจะมีความสุข

ความคิดเหล่านี้เป็นการคาดหวังที่อาลมลมแร้งแร้ง และอาจไม่เกิดขึ้นหรือแม้จะเกิดขึ้นก็เป็นการคาดหวังความสุขจากปัจจัยภายนอกซึ่งไม่ใช่การสร้างสุขจากภายในใจของตัวเอง ลักษณะแบบนี้ เรียกว่า Fairy Godmother Syndrome ซึ่งเป็นการรอคอยความหวังจากปัจจัยภายนอกเพื่อมาทำให้ชีวิตมีความสุขหลักคิดแบบไม่สามารถนำพาตัวเองไปสู่ความก้าวหน้าในการบำบัดด้านจิตใจได้เพื่อให้มีชีวิตที่มีความสุขได้อย่างถาวร 

2.   กล้าละทิ้งภาพจำในอดีตของตัวเอง

การมาทำบำบัดแล้วไม่ได้ผลอาจเป็นเพราะใจไม่ยอมละทิ้งตัวตนแบบเดิม และยึดติดกับความเชื่อเก่าเกี่ยวกับตัวเอง ที่เคยมีคนประนาม ให้ถูกนิยามโดยคนอื่น ยึดติดกับแนวทางการใช้ชีวิตแบบเดิม คลุกคลีอยู่สังคมและคนรอบข้างที่ทำร้ายตัวเองเหมือนเดิม การทำบำบัดจิตใจจะได้ผลที่ดีเมื่อมีการละทิ้งภาพจำเดิมของตัวเองและลงมือเปลี่ยนแปลงตัวเอง การละทิ้งภาพจำของตัวเองในอดีตทำให้เราได้เรียนรู้ว่าทุกอย่างสามารถเปลี่ยนแปลงได้ และการเปลี่ยนแปลงในโลกนี้เกิดขึ้นทุกวัน ไม่มีอะไรเหมือนเดิม การบำบัดที่ไม่ก้าวหน้าเกิดจากการที่เราต้องการยึดทุกอย่างที่มีให้เป็นอย่างเดิม ไม่ยอมละทิ้งและไม่ยอมปล่อยวาง 

3. กล้าที่จะปฎิวัติตัวเอง

การลุกขึ้นมาดูแลจิตใจตัวเอง รักตัวเอง ห่วงใยตัวเอง ทำให้ตัวเองเข้มแข็งขึ้น ดูแลสุขภาพ ออกกำลังกาย  เป็นสัญญาณว่าเราได้ลงมือทำบางสิ่งเพื่อตัวเอง และพร้อมเปลี่ยนแปลงตัวเองไปในทางที่ดีขึ้น การเรียนรู้และเข้าใจตัวเองเป็นการสร้างตัวตนขึ้นใหม่เพื่อพร้อมในการต่อสู้กับอุปสรรคให้ได้ดีกว่าเดิม

4.  ทำการบ้าน

หลายคนมีไฟในการปรับเปลี่ยนตัวเองให้ดีขึ้นเฉพาะในชั่วโมงที่เข้ารับบำบัดกับผู้เชี่ยวชาญประมาณหนึ่งชั่วโมง แต่หลังจากกลับบ้านทุกอย่างเหมือนเดิม ดังนั้นหากคาดหวังความก้าวหน้าในการทำจิตบำบัดควรนำข้อแนะนำไปทำเป็นการบ้าน อ่านหนังสือ ดูวิดีโอที่ช่วยสร้างเสริมการเปลี่ยนแปลงด้านจิตใจให้เติบโต เข้มแข็ง  ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ปรับเปลี่ยนทัศนคติการใช้ชีวิตให้เป็นเชิงบวก มองโลกในแง่ดีอยู่เสมอ

5.   มีความตระหนักรู้และรับผิดชอบ

การบำบัดจะสามารถก้าวหน้าได้หากเราตระหนักรู้ว่าผลกระทบที่เกิดขึ้นกับเรานั้น เราเองเท่านั้นต้องเป็นคนแก้ไขมันด้วยตัวเอง และรับผิดชอบลงมือสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ดีให้เกิดขึ้นกับชีวิตของตัวเอง การโทษสิ่งต่างๆ รอบตัวไม่ได้ช่วยให้เกิดผลเปลี่ยนแปลงที่ดีใดๆ หากสังคมที่เราอยู่เลวร้ายสร้างบาดแผลทางใจให้เรา เราควรเตรียมพร้อมรับมือในการสร้างเกราะทางใจที่แข็งแกร่งเพื่อต่อสู้และป้องกันตัวเอง

 

ระยะเวลาในการมาทำบำบัดของแต่ละคนนั้นไม่เท่ากันขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย นอกจากเทคนิควิธีการบำบัดที่เลือกใช้แล้ว ยังต้องคำนึงถึงปัจจัยด้านระดับความแข็งแรงทางจิตใจของผู้เข้ารับการบำบัดด้วยว่ามีสภาวะความแข็งแกร่งด้านจิตใจเป็นอย่างไร

ผลการอ้างอิงจาก American Psychological Association ได้เก็บข้อมูลสถิติค่าเฉลี่ยของคนที่เข้ารับบำบัดโดยผลสรุปจะเห็นผลที่ดีขึ้นเมื่อการทำบำบัดเริ่มเข้าสู่ครั้งที่ 15-20 เป็นต้นไป อย่างไรก็ตามการอ้างอิงผลการบำบัดอาจไม่เป็นไปตามนี้เสมอไป หากมีเงื่อนใดอื่นเข้ามารบกวน เช่นปัญหาที่ซับซ้อน และระดับความรุนแรงที่มากเกินปกติ สภาวะทางจิตใจที่ถูกทำร้ายมาเป็นเวลายาวนานและเรื้อรัง ก็อาจส่งผลต่อระยะเวลาการบำบัดที่ยาวกว่า

สาเหตุหลักที่คนรับการทำจิตบำบัดแล้วไม่เห็นผลคือ ความคาดหวังที่อยากจะหลุดพ้นจากความทุกข์ใจอย่างรวดเร็วและไม่อดทน ความไม่ต่อเนื่องในการรับการบำบัดหรือล้มเลิกการทำจิตบำบัดกลางคันก่อนที่จะเห็นผลของการเปลี่ยนแปลงในการรักษาเป็นปัจจัยที่สำคัญที่ส่งผลต่อความไม่สำเร็จในการรักษา ดังนั้นหากเริ่มการทำจิตบำบัดด้วยวิธีใดแล้วควรอดทนและใช้เวลาทำอย่างเนื่องไม่น้อยกว่า 15 ครั้งหรืออาจมากกว่านั้นในบางกรณี จนกว่าจะเห็นผลการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นเพื่อลดการกลับไปเริ่มต้นใหม่ทุกครั้งที่กลับมาทำบำบัดอีก
 

อ้างอิง

https://www.verywellmind.com/how-long-should-i-be-in-therapy-6452627
https://www.columbiadoctors.org/news/how-do-you-know-when-youre-done-therapy#:~:text=Therapy%20can%20be%20a%20critical,right%20time%20to%20stop%20therapy%3F