จิตบำบัดแบบ EMDR กับการรักษาโรคการกินผิดปกติ

จิตบำบัดแบบ EMDR กับการรักษาโรคการกินผิดปกติ

EMDR and Emotional Eating disorders

ดร.มฤษฎ์ แก้วจินดา (Ph.D.)
นักจิตวิทยาการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
EMDR Psychotherapy Supervisor and Brainspotting Psychotherapy Practictioner
 

โรคการกินไม่ปกติ (Eating disorders) เป็นภาวะการณ์กินที่ผิดปกติ ถึงแม้ว่าบางคนจะรู้ตัวว่าต้องไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ ออกกำลังกายและวางแผนเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน แต่ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะสามารถแก้ไขและปรับเปลี่ยนด้วยตัวเองได้ และวิธีการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญนี้ก็อาจได้ผลกับคนบางกลุ่มเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม eating disorder ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนแปลงระบบการจัดการตัวเองในชีวิตประจำวันเพียงภายนอกอย่างเดียว แต่ eating disorder เป็นเรื่องของภาวะทางจิตใจที่มีปมบาดแผลทางใจซ่อนอยู่ ติดค้างอยู่ในจิตใจที่ยังก้าวข้ามผ่านไปไม่ได้ และอาหารเป็นแค่เพียงหนทางเดียวของผู้ป่วย eating disorder ที่ช่วยให้หลีกหนีความคิดและความรู้สึกอันเจ็บปวดที่เคยเกิดขึ้นในอดีต การทำให้ตัวเองโหยหาหรืออยากอาหารเพื่อช่วยให้รู้สึกถึงว่าสามารถควบคุมสิ่งแวดล้อมรอบตัวได้ในเวลาที่ตัวเองรู้สึกต้องการความปลอดภัย

Eating disorders เป็นผลกระทบที่เกิดขึ้นกับร่างกาย แต่แท้จริงแล้วสาเหตุมาจากปัจจัยแวดล้อมทางภายนอก เช่นความเครียดต่างๆ ปัญหาที่สร้างปมบาดแผลทางใจ การถูกรังแกกลั่นแกล้ง การถูกล้อเลียนที่โรงเรียน การถูกล่วงละเมิด การถูกทำร้ายร่างกายหรือทางจิตใจ รวมทั้งปัญหาที่สร้างความเจ็บปวดทางใจเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่ได้รับการแก้ไขจนส่งผลทำให้กลายเป็นปัญหาใหญ่โตสะสม

ดังนั้นการใช้จิตบำบัดแบบ EMDR โดยผู้เชี่ยวชาญจึงมีความสำคัญอย่างมากต่อการรักษา eating disorder ที่ได้ผลและมีประสิทธิภาพ เมื่อเริ่มกระบวนการรักษาและบำบัดด้วยจิตบำบัดแบบ EMDR เหตุการณ์ต่างๆ ที่เคยทำให้เจ็บปวดจนเกิดพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ เช่น การอดอาหาร กินน้อยผิดปกติ หรือกินมากเกินปกติ จะถูกนำขึ้นมาจัดการเพื่อให้เกิดการแก้ไขจนถึงต้นตอสาเหตุ กระบวนการบำบัดด้วย EMDR Therapy จะทำงานกับความทรงจำเพื่อนำไปแก้ไขด้านการช่วยบำบัดด้านอารมณ์ ภาวะทางจิตใจที่ไม่มั่นคง ช่วยลดอาการการถูกกระตุ้นจากความคิดและความทรงจำอันเลวร้ายที่ไม่เคยถูกแก้ไขให้เป็นปกติ ในขณะเดียวกันก็เริ่มปลูกฝังความทรงจำด้านบวก ความเชื่อและความหวังให้มีพลังใจควบคู่กันกับการบำบัดรักษาไปด้วย

อย่างไรก็ตามการบำบัด eating disorder ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนพฤติกรรมเรื่องการกินอาหารที่ถูกต้องหรือควรกินอะไร อย่างไร แบบไหน แต่การรักษา eating disorder เป็นการสร้างพลังบวกและความสบายใจให้เกิดขึ้นแก่ตัวผู้มารับบำบัด หากปมบาดแผลทางใจยังติดอยู่ในความทรงจำ ปมประเด็นความไม่สบายใจยังคงติดอยู่ในระบบประสาทและสมองโดยยังไม่ได้รับการจัดการให้หมดไป การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินหรือจัดรูปแบบการกินการอาหารใหม่ก็คงไม่ได้ช่วยภาวะ eating disorder ให้ดีขึ้นแต่อย่างใด

 

การรักษา Emotional Eating disorder หรือ eating disorders เป็นการบำบัดด้านอารมณ์และจิตใจซึ่งต้องมีการวางแผนขั้นตอนการรักษาทางจิตวิทยาเป็นอย่างดี EMDR therapy สามารถเข้าบำบัดได้ลึกถึงต้นตอสาเหตุ และวิธีการกระบวนการทางการบำบัดแบบ EMDR สามารถลงลึกได้กว่าวิธีการบำบัดอื่นๆ และถึงแม้ว่ากระบวนการบำบัดด้วย EMDR จะจบลงในชั่วโมงบำบัดแล้ว แต่อารมณ์และร่างกายที่เคยได้รับการบำบัดจะเกิดการเยียวยาต่อเองแบบ auto pilot ซึ่งผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่า การเยียวยาด้านร่างกายด้วยตัวเองหลังผ่านการทำจิตบำบัดแบบ EMDR นั้นจะช่วยให้เกิดการเชื่อมต่อทางด้านจิตใจเพื่อให้เกิดการฟื้นฟูทางด้านร่างกาย เป็นการเพิ่มพลังการเยียวยาด้านจิตใจ เมื่อจิตใจเข้มแข็งพฤติกรรมการกินและปัญหาด้านการกินก็จะกลับมาอยู่ในระดับภาวะปกติ

บ่อยครั้งการรักษา eating disorder ในรูปแบบที่หลากหลายอื่นๆ อาจไม่ได้ผลและผู้บำบัดจำนวนมากเปลี่ยนมาบำบัดด้วยจิตบำบัดแบบ EMDR ซึ่งเห็นถึงประสิทธิภาพและความแตกต่างที่ได้ผลกว่านั้นเป็นเพราะว่า จิตบำบัดแบบ EMDR แตกต่างจากการทำบำบัดในรูปแบบเก่าๆ เดิมๆ ที่ทำการบำบัดได้แค่เพียงผิวเผินโดยไม่สามารถทำบำบัดแบบลงลึกถึงการทำงานของสมอง ระบบประสาทและความทรงจำที่ซ่อนอยู่ในสมองส่วนในและส่วนกลางได้ ทำให้ประสบการด้านลบและความทรงจำอันไม่พึงประสงค์ที่เป็นปมบาดแผลความเจ็บปวดยังคงอยู่ในความทรงจำและสร้างความเจ็บปวดง่ายจากการถูกกระตุ้นทางจิตใจ

 

งานวิจัยที่สนับสนุนจิตบำบัด EMDR เรื่องปัญหาเกี่ยวกับพฤติกรรมการกินนั้นมีมากมาย เช่น ในยุโรป พบว่า EMDR สามารถช่วยลดความถี่ในการเผชิญกับภาวะ binge eating episodes และช่วยให้มีร่างกายสมบรูณ์และพัฒนาขึ้นหลังจากทำบำบัดด้วย EMDR นอกจากนี้ งานวิจัยที่มีชื่อว่า Frontiers in Psychology ได้ให้ความสำคัญกับ EMDR Therapy ในการเผยแพร่งานวิจัยที่ EMDR therapy สามารถลดภาวะอาการของภาวะ Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) ที่มักพบว่ามักมีความเกี่ยวข้องกับผู้มีภาวะ eating disorders ซึ่งผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาในระดับสากลค้นพบว่าความเชื่อมโยงเกี่ยวข้องกับภาวะ eating disorders และจิตบำบัดแบบ EMDR ช่วยรักษาและเปิดมุมมองให้เห็นถึงความเกี่ยวโยงด้านอารมณ์ จิตใจที่ส่งผลต่อการเกิดภาวะ binge eating ที่ชัดเจน   

EMDR therapy นำการแก้ไขด้านภาวะผิดปกติกลับมาจัดการแก้ไขและช่วยป้องกันการเกิดภาวะความผิดปกติที่เชื่อมโยงระหว่างภาวะทางจิตใจ อารมณ์ที่เจ็บปวดจนพัฒนากลายไปเป็นภาวะความผิดปกติด้านต่างๆตามมาโดยเฉพาะด้านการพฤติกรรมการกิน (Eating disorders) ที่เลวร้ายมากขึ้นในรูปแบบต่างๆ

 

อ้างอิง
https://connect.springerpub.com/content/sgremdr/9/4/188
https://www.sohointegrativeemdr.com/specialties/emdr-for-binge-eating