EMDR Therapy อธิบายให้เข้าใจง่ายภายใน 3 นาที

EMDR Therapy อธิบายให้เข้าใจง่ายภายใน 3 นาที

ดร.มฤษฎ์ แก้วจินดา (Ph.D)
Dr. Marid Kaewchinda 
นักจิตวิทยาการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
นักจิตบำบัด EMDR Psychotherapy/ Brainspotting Psychotherapy Practitioner

จิตบำบัดอีเอ็มดีอาร์คืออะไร?

EMDR Therapy หรือ Eye movement desensitization and reprocessing Therapy เป็นการทำจิตบำบัดด้วยเทคนิควิธีเฉพาะโดยการนำเอาวิธีการเคลื่อนไหวสายตาเข้ามาใช้เพื่อให้สมองจัดการกับความทรงจำที่ไม่พึงประสงค์จากอดีตที่ยังติดค้างอยู่ในสมองให้ไหลเวียนออกไป

การทำจิตบำบัดแบบ EMDR ไม่เหมือนกับการบำบัดด้วยวิธีทั่วไปอื่น

EMDR Therapy เป็นเทคนิคการทำจิตบำบัดที่ถูกคิดค้นโดย Francine Shapiro ในปี ค.ศ. 1989 ซึ่งเป็นวิธีรักษาด้านจิตใจที่ได้ผลที่สุดและเป็นนวตกรรมใหม่ที่สุดในปัจจุบ้นเมื่อเทียบกับเทคนิควิธีอื่นที่เคยมีมา  และด้วยประสิทธิภาพอันน่าทึ่งในการรักษาปมบาดแผลทางใจ (Trauma) โรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนใจ(PTSD) โรควิตกกังวล (anxiety) โรคซึมเศร้า (depression) ที่เห็นผลการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นอย่างชัดเจน จึงทำให้EMDR Therapy เป็นเทคนิควิธีด้านจิตบำบัดที่ได้รับการยอมรับในวงการจิตวิทยาและจิตบำบัดระดับสากล EMDR therapy ยังถูกใช้อย่างแพร่หลายไปในหลายประเทศทั่วโลก อย่างไรก็ตามการบำบัดด้วยเทคนิคจิตบำบัดEMDR ควรได้รับการทำจิตบำบัดโดยผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านEMDR therpayเท่านั้น 

เทคนิควิธีการแบบจิตบำบัดEMDR ถึงแม้จะไม่เน้นการพูดสนทนามากมาย ไม่จำเป็นต้องเน้นเล่าเรื่องหรือลงลึกในรายละเอียดของประสบการณ์อันเลวร้ายที่ได้ผ่านพบมาแต่ก็สามารถช่วยให้ผู้มารับบำบัดโฟกัสไปที่การทำงานกับภายในจิตใจของตัวเอง ผู้เข้ารับบำบัดจะได้รับประโยชน์จากทักษะการควบคุมอารมณ์ ความคิด จิตสำนึก พฤติกรรม ที่เป็นผลสืบเนื่องมาจากภาวะความเครียดและความวิตกกังวลที่สะสมมาจากเหตุการณ์ในอดีตและประสบการณ์อันเลวร้ายที่ติดอยู่ในความทรงจำ  

เทคนิคจิตบำบัดแบบ EMDR therapy จะเน้นการทำงานตรงกับความทรงจำที่เป็นสาเหตุทำให้เกิด trauma หรือปมบาดแผลทางใจ กระบวนการเทคนิควิธีแบบEMDR จะทำให้สมองได้ถูกปลดล็อค ทำงานได้ตรงจุด และสมองถูกกระตุ้นให้เกิดการฟื้นฟูอย่างเป็นธรรมชาติ

ใครบ้างที่เหมาะกับจิตบำบัดแบบ EMDR?

จิตบำบัดแบบ EMDR สามารถช่วยปัญหาด้านสุขภาพจิตในคนที่ภาวะด้านสุขภาพจิตที่มีปัญหาในวงกว้าง ไม่ว่าจะเป็นเยาวชน วัยรุ่น ผู้ใหญ่ทุกระดับอายุ รวมทั้งเด็กเล็กด้วย

EMDR หรือ (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) therapy มีประโยชน์อย่างมากกับผู้ที่ทุกข์ทรมานกับปมบาดแผลทางใจจากเหตุการณ์อันไม่พึงประสงค์หรือเหตุการณ์อันสะเทือนใจที่ส่งผลรบกวนต่อการใช้ชีวิตประจำวันจนเกิดเป็น (Trauma) รวมทั้งโรค  Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) and โรควิตกกังวล (anxiety disorders) นอกจากนี้ EMDR Therapy ยังถูกใช้อย่างแพร่หลายในการรักษาผู้มีภาวะของโรคซึมเศร้า (depression) , การกินที่ผิดปกติ (eating disorders), รวมทั้งรักษาภาวะสุขภาพจิตที่เป็นปัญหาอื่นๆจิตบำบัด EMDR สามารถช่วยให้ภาวะอาการที่รุนแรงสามารถลดระดับและเบาลงได้

ทำไมการบำบัดด้วยเทคนิคจิตบำบัด  EMDR ถึงแตกต่าง?

เนื่องจาก EMDR therapy ไม่จำเป็นต้องลงรายละเอียดเกี่ยวกับประเด็นที่ทำให้เกิดปมบาดแผลทางใจ(Trauma)  EMDR therapy เป็นการทำงานกับสมองชั้นกลางและชั้นในมีความเกี่ยวข้องกับความทรงจำและการควบคุมอารมณ์ EMDR therpay เน้นการโฟกัสไปที่การปรับเปลี่ยนสภาวะทางอารมณ์ ความคิด พฤติกรรมที่เป็นผลสืบเนื่องมาจากประสบการณ์เลวร้ายที่เคยเกิดขึ้น และการทำงานกับสมองเพื่อให้เกิดการฟื้นฟูจิตใจไปตามธรรมชาติ

การทำงานด้านจิตใจกับสมองมีความเชื่อมโยงกันผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่าสมองทำหน้าที่เก็บรวบรวมความคิดความทรงจำ ความเชื่อและประสบการณ์ประกอบกันทำให้เกิดเป็นตัวเรา ตัวตนแท้จริงของเราในขณะที่ จิตใจทำงานโดยอาศัยโครงสร้างการทำงานของสมองในการสร้างเครือข่าย เชื่อมโยง สื่อสารกับเซลล์ในระบบต่างๆ โดยเฉพาะอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับจิตใจคือการทำงานที่ผ่านการสื่อสารของเซลล์ด้านความทรงจำกับการรับรู้และประสาทสัมผัสต่างๆ การเชื่อมโยงสื่อสารของระบบประสาทและเซลล์มีความไวต่อการรับรู้ไม่ว่าจะเป็นการมองเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น รสชาติ สัมผัส ซึ่งล้วนเชื่อมโยงกับความทรงจำและสามารถนำความทรงจำเก่ากลับขึ้นมาได้อีกเสมอ

 

 

การทำงานของ EMDR Therapy ช่วยเรื่องความทรงจำอันเลวร้ายให้ดีขึ้นได้อย่างไร?

EMDR Therapy เป็นการทำงานด้วยหลัก Adaptive Information Processing (AIP model)  โดยหลักการนี้ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตบำบัด EMDR เชื่อว่าสมองเป็นที่รวบรวมความคิดและเป็นคลังความทรงจำ ทฤษฎี AIP ได้ถูกพัฒนาขึ้นโดย Francine Shapiro, Ph.D. นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน โดยเชื่อว่าสมองของเราแยกเก็บความทรงจำอันเลวร้ายกับความทรงจำที่ปกติด้วยวิธีการที่แตกต่างกัน

ถ้าเป็นความทรงจำปกติสมองจะมีการจัดเก็บอย่างราบลื่น มีการเชื่อมโยงกับเซลล์ประสาทอื่นๆ ทำให้เกิดการทำงานและการเก็บความทรงจำนั้นสมบรูณ์ แต่ในทางกลับกันหากเราเจอประสบการณ์ที่ไม่ดี ไม่พึงประสงค์ เหตุการณ์เลวร้าย สมองจะทำงานแบบไม่ต่อเนื่อง ไม่เชื่อมโยง ตัดขาดการติดต่อกับเซลล์อื่นๆ ทั้งด้านสัมผัสรับรู้ การมองเห็น การได้ยิน และความทรงจำจะถูกจัดเก็บที่ซ่อนอยู่ภายในสมองส่วนลึกและไม่เปิดโอกาสให้การทำงานของระบบประสาทได้มีการซ่อมแซมและรักษาเยียวยา

การที่ระบบเซลล์ทำงานไม่เชื่อมโยงจึงมีผลทำให้ไม่มีการสื่อสารไปยังเซลล์ประสาทเพื่อส่งสัญญาณแจ้งข้อมูลว่าความอันตรายที่เกิดขึ้นนั้นได้จบลงแล้ว จึงทำให้สมองและข้อมูลความทรงจำถูกจัดเก็บไม่สมบรูณ์ เกิดเป็นปมบาดแผลทางไม่ได้รับการรักษาเยียวยา และเมื่อไรก็ตามที่เกิดสถานการณ์คล้ายเดิม ได้เห็นภาพ ได้ยินเสียง ได้กลิ่น ได้สัมผัส หรือได้ลิ้มรสชาติ เหตุการณ์คล้ายเดิมเซลล์ที่ไม่มีการเชื่อมต่อกับความทรงจำที่จัดเก็บไม่สมบรูณ์ก็พร้อมที่จะตอบสนองกับการถูกกระตุ้นจากความทรงจำที่อาจเป็นปมบาดแผลที่ได้ถูกซ่อนไว้ในสมองส่วนลึกและยังไม่ได้รับการแก้ไข นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าทำไมการถูกกระตุ้นจากความทรงจำที่ไม่พึงประสงค์ในอดีตมักส่งผลทำให้เรารู้สึกหวาดกลัว วิตกกังวล ทุกข์ใจ โกรธ เครียด หรือ เป็นpanic attack

บางครั้งความทุกข์ทรมานของปมบาดแผลทางใจ ( Trauma) ทำให้เกิดเป็นภาวะpost-traumatic stress disorder (PTSD) เป็นภาวะความเครียดรุนแรงจากเหตุการณ์สะเทือนใจและ เป็นปมบาดแผลทางใจที่ทำให้เราเกิดมีอาการผิดปกติทางจิตต่างๆ บางครั้งมีเห็นภาพเหตุการณ์เลวร้ายเดิมย้อนกลับขึ้นมาในความทรงจำอย่างควบคุมไม่ได้ หรือ เกิดเป็นภาวะ flashback

EMDR Therapy จัดการซ่อมแซมและจัดเก็บความทรงจำให้ถูกระเบียบได้อย่างไร?

เมื่อเริ่มกระบวนการ EMDR Therapy จะมีขั้นตอนการเข้าถึงเหตุการณ์อันเลวร้าย ไม่พึงประสงค์เหล่านั้นในเทคนิควิธีเฉพาะของEMDR โดยใช้การเคลื่อนไหวสายตาเข้าร่วมเพื่อช่วยการทำงานของสมองให้จัดการกับความทรงจำให้ไว้ขึ้น

แต่อย่างไรก็ตามถึงแม้ว่าในช่วงแรกๆ ความทรงจำอันเจ็บปวดจะทำให้ยากต่อการทนทานของจิตใจ แต่ด้วยเทคนิคการรับมือกับภาวะทางใจที่รุนแรงเมื่อกลับมาเกิดอีกด้วยเทคนิค EMDR และ Grounding จะช่วยให้ภาวะจิตใจและการทำงานของสมองได้ปลดล็อค เทคนิค EMDR จะช่วยให้เราสามารถรับมือจัดการอารมณ์แปรปรวนเพราะถูกรบกวนจากความทรงจำที่เลวร้ายให้ลดระดับลงได้

 

ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาใช้จิตบำบัด EMDR ในการบำบัดอาการใดบ้าง?

โดยทั่วไปการรักษาด้วย EMDR ได้ผลที่มีประสิทธิภาพโดยตรงกับการรักษาปมบาดแผลทางใจ (PTSD) แต่เมื่อได้บำบัดผู้เชี่ยวชาญกลับพบว่ามีอาการอื่นๆอีกมากมายที่ดีขึ้นหลังทำบำบัดด้วยจิตบำบัด EMDR เช่น

• Anxiety disorders ภาวะวิตกกังวล โรคตื่นตระหนก หวาดกลัวบางสิ่งบางอย่าง โรคกลัวสังคม หรือกลัวบางสิ่ง
• Depressive disorders ภาวะโรคซึมเศร้า ซึมเศร้าเรื้อรัง ความเจ็บป่วยทางร่างกายที่เป็นผลมาจากภาวะซึมเศร้า
• Dissociative disorders ภาวะไม่เชื่อมโยงกับตัวเองหรือโรคหลายบุคลิกภาพ ไม่เชื่อมโยงกับความเป็นจริง สับสนในตัวตนของตนเอง หรือมีอาการความจำขาดหาย จำอดีตไม่ได้ ความคิดไม่เป็นระบบ (Amnesia)
• Eating disorders โรคเกี่ยวกับการกินผิดปกติ มากเกินไปหรือน้อยไปจนเกินพอดี
• Gender dysphoria ภาวะสับสนทางเพศสภาพ
• Obsessive-compulsive disorders โรคย้ำคิดย้ำทำ ที่การจัดเก็บความทรงจำอันเลวร้ายนี้สมองมักจะจัด body dysmorphic disorder เป็นภาวะที่เกี่ยวกับไม่ชอบรูปร่างตัวเอง มีความคิดลบเกี่ยวกับรูปลักษณ์ตัวเองอยู่ตลอดเวลา ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการทำร้ายร่างกายตัวเองหรือฆ่าตัวตายได้ และ Hoarding disorder คืออาการสะสมของทุกอย่าง ไม่กล้าทิ้ง ถ้าต้องทิ้งจะเกิดความเครียด
• Personality disorders ภาวะบุคลิกภาพบกพร่อง เช่น โรคอารมณ์รุนแรง ควบคุมความโกรธตัวเองไม่ได้ โรคหลีกหนีสังคม โรคต่อต้านสังคม เป็นต้น
• Trauma disorders โรคที่เกิดจากปมบาดแผลทางใจ เช่น โรคเครียดจัด รุนแรง โรค PTSD และโรคการปรับตัว เป็นต้น

 

จิตบำบัด EMDR จะนำสมองเข้าสู่กระบวนการฟื้นฟูด้านจิตใจด้วยการทำงานกับความทรงจำและภาวะด้านอารมณ์ด้วยการใช้เทคนิคที่ฝึกฝนเพื่อให้สภาพจิตใจได้เกิดความแข็งแรงเพิ่มความทนทาน และไม่ถูกกระตุ้นได้ง่าย

เทคนิควิธีด้านจิตบำบัด EMDR เป็นกระบวนการเร่งให้สมองด้านความคิดและความทรงจำได้รับการเยียวยาฟื้นฟูให้กลับสู่ปกติอย่างรวดเร็วโดยอาศัยการฟื้นฟูของสมอง หากความเครียด ความทุกข์ โรคซึมเศร้า หรือปัญหาด้านสุขภาพจิตที่เป็นมายาวนานเรื้อรังและไม่ดีขึ้น อยากให้ลองทำจิตบำบัดด้วย EMDR Therapy เพื่อให้สมองและจิตใจได้รับการฟื้นฟูและเยียวยาด้วยวิธีธรรมชาติอย่างถาวร

 

อ้างอิง

https://my.clevelandclinic.org/health/treatments