EMDR Therapy กับ Stabilization Technique ที่ใช้ในการบำบัดซึมเศร้าสำคัญอย่างไร?

EMDR Therapy กับ Stabilization Technique ที่ใช้ในการบำบัดซึมเศร้าสำคัญอย่างไร?

ดร.มฤษฎ์ แก้วจินดา
Dr. Marid Kaewchinda (Ph.D)
นักจิตวิทยาการปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
นักจิตบำบัด EMDR Psychotherapy/ Brainspotting Psychotherapy Practitioner

ในการทำบำบัดรักษาอาการบาดแผลทางใจ ภาวะซึมเศร้าหรือการทำงานกับปมประเด็นบาดแผลทางใจในอดีต สิ่งที่สำคัญมากๆและเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยคือทักษะพื้นฐานในการทำ stabilization techniques

ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตบำบัดEMDR จะสอนทักษะ Stabilization techniques ให้กับผู้รับบำบัดก่อนเป็นอันดับแรก เพื่อจะได้สามารถก้าวไปสู่ขั้นตอนจัดการกับประเด็นสาเหตุที่ทำให้เกิดปมบาดแผลทางใจ ซึมเศร้าหรือความเจ็บป่วยทางใจต่างๆ

การบำบัดความเจ็บป่วยด้านใจ เช่นภาวะซึมเศร้า เครียด วิตกกังวล นอนไม่หลับ แพนิคแอคเทค เราสามารถนำทักษะstabilizationนี้ไปใช้เพื่อรับมือกับภาวะด้านจิตใจที่อาจหวนกลับมารบกวนความคิด ความรู้สึก และแน่นอนความเครียด วิตกังวลเหล่านั้นมักส่งผลกระทบต่ออาการแสดงออกทางกายในรูปแบบต่างๆดังนั้นstabilization techniques จึงเป็นการเตรียมเราให้พร้อมก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนเผชิญหน้ากับความภาวะเจ็บป่วยทางใจหรือภาวะซึมเศร้าเพื่อเข้าสู่ขั้นตอนในการทำงานเพื่อแก้ไขปมปัญหากับระบบการประมวลผลความทรงจำอันเลวร้ายในสมองในขั้นต่อไปได้

เทคนิคจิตบำบัด EMDR หรือกระบวนการในการทำEMDR Therapy นับว่าเป็นเครื่องมือที่ได้ผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดในระยะเวลาอันสั้นเมื่อเทียบกับการทำบำบัดแบบtalk-therapy หรือ กระบวนการปรึกษาแบบcounseling ทั่วไป

 
EMDR Therapy มีการทำงานตรงกับสมองทั้งสองด้าน ทั้งซ้ายและขวา ทำให้กระบวนการความทรงจำที่ติดค้างได้ไหลลื่น ผลลัพธ์ทำให้หายจากอาการบาดแผลทางใจ วิตกกังวล นอนไม่หลับ แพนิค อารมณ์ที่แปรปรวนดีขึ้นเนื่องจากไม่ถูกรบกวนจากความทรงจำหรือประสบการณ์อันเจ็บปวดแล้วคอยหวนกลับมาทำร้ายจิตใจอีก

อย่างไรก็ตามผู้เชี่ยวชาญด้านEMDR Therapy อาจต้องใช้เวลาในการ พูดคุยสอบถามความคาดหวังและความต้องการของผู้รับบำบัดในเบื้องต้นเพื่อให้ทราบจุดประสงค์ที่แท้จริงในการมารับบริการด้านจิตบำบัดEMDR

และผู้เชี่ยวชาญอาจต้องให้ความรู้เพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการรักษาและข้อมูลเกี่ยวกับการทำงานของจิตบำบัด EMDR ก่อนเริ่มด้วยเช่นกัน

 

ความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับ EMDR Therapy

EMDR มีทั้งหมด 8 phrases

ขั้นเตรียมต้ว ประกอบไปด้วย

1.       สอบถามประวัติการป่วยและแผนการรักษา

2.       Stabilization เทคนิค

ขั้นตอนเข้าสู่กระบวนการ

3.       การใช้เครื่องมือเทคนิคบำบัดใจ

4.       การเข้าจัดการกับความทรงจำด้านลบ

5.       เทคนิคติดตั้งประสบการณ์บวก

6.       สำรวจและจัดการกับปมบาดแผลทางใจที่เป็นสาเหตุให้ร่างกายเจ็บป่วย

7.       การปิดประสบการณ์เลวร้ายปมบาดแผลทางใจ ที่อาจซ่อนอยู่ตามร่ายกายและอาการภาวะทางใจและความเครียดได้รับการช่วยเหลือแก้ไขให้สมบรูณ์และสงบลงและเกิดการประมวลผลใหม่ขึ้นโดยจะเกิดผลทางความคิดในสมองด้านบวกและประเด็นปัญหาถูกจัดเก็บโดยถูกต้องสมบรูณ์

8.       การประมวลผลเสร็จสมบรูณ์พร้อมเริ่มการบำบัดในประเด็นต่อไปในขั้นตอนนี้กระบวนการจิตบำบัดEMDR ได้เข้าจัดการแก้ไขด้านความทรงจำอันเลวร้ายให้ถูกลดความรุนแรงได้แล้วและสร้างการรับรู้ความทรงจำด้านบวกทำให้เกิดความเข้นแข็งและพร้อมที่จะทำงานในประเด็นต่อไปตามเป้าหมายที่วางไว้และมีการรักษาอาการอื่นที่เกี่ยวโยงกับความเจ็บป่วยทางกายให้ดีขึ้น

หลังจากทำบำบัดด้วยEMDR ผู้เชี่ยวชาญจะแนะนำให้หาเวลาผ่อนคลาย ผู้เข้ารับการบำบัดควรให้ร่ายกายได้รับการพักผ่อน

เนื่องจากในกระบวนการทำจิตบำบัดEMDR นั้นร่ายกายอาจมีการตอบสนองแสดงปฎิกิริยาต่อปมบาดแผลที่อยู่ในใจและส่งผลต่อความเจ็บปวดต่อร่างกายในหลายๆจุด

EMDR Therapy เป็นการจัดการกับบาดแผลทางใจที่ส่งผลต่อการกระตุ้นการทำงานด้านร่ายกายและจะsensitive ต่อการตอบสนองด้านจิตใจหรือที่เรียกว่า somatic therapy

ดังนั้นเมื่อเสร็จกระบวนการรักษาในแต่ละครั้งควรให้ร่างกายได้รับการพักผ่อน

กิจกรรมผ่อนคลายหลังจบการบำบัดด้วยEMDR

1.      ดื่มน้ำมากๆ

2.      นอนหลับพักผ่อนตามปกติ

3.      ดูหนัง ฟังเพลงหรืออาบน้ำ

4.      เพิ่มสติการรับรู้ห้กับประสาทสัมผัสทั้ง5 เช่น ดื่มน้ำเย็นและให้รับรู้ถึงการไหลผ่านลงไปที่คอ

5.       บริหารร่างกายเช่นโยคะ

 

 

 

เทคนิคที่ควรฝึกฝนหลังจบการทำ EMDR Therapy Session ทุกครั้ง

ในการทำEMDR Therapyผู้มารับบริการบำบัดจะได้เรียนรู้ทักษะและเทคนิค stabilization techniques

ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญมาก หรือในทำนองเดียวกันหากเราเคยทำcounseling หรือเคยเข้ารับการปรึกษาด้านจิตวิทยาแบบtalk therapy  หรือ counseling

ผู้เชี่ยวชาญจะสอนเทคนิคที่เรียกว่า grounding techniques  ซึ่งจัดอยู่ในหมวดเทคนิคด้านการฝึกฝนสมาธิความสงบทางจิตใจในกลุ่มเดียวกัน

ทั้ง stablization และ grounding techniques เป็นเทคนิคทางจิตวิทยาที่ใช้เมื่อเกิดภัยความรู้สึกเครียด วิตกกังวล แพนิค หรืออาการอื่นๆที่ส่งผลต่อร่ายกายในการช่วยดึงสติให้กลับมาโฟกัสอยู่กับปัจจุบัน ไม่ให้จิตเราล่องลอยหรือฟุ้งซ่าน

และจากงานวิจัยพบว่าสามารถใช้grounding techniques และ stabilization techniques ส่งผลดีต่อการทำEMDR Therapy ทำให้ได้ผลลัพธ์ที่ไวขึ้น

หากผู้รับการบำบัดฝึกฝนเทคนิคที่เหมาะกับตัวเองเป็นประจำจะสามารถช่วยลดภาวะอาการแพนิค เครียด วิตกกังวล ซึมเศร้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากฝึกจนชำนาญใช้รับมือกับอาการเครียด วิตกกังวล แพทนิคเอคแทคที่เกิดขึ้นได้เป็นอย่างดีเวลาเกิดอาการไม่พึงประสงค์มารบกวนจิตใจ

นอกจากนี้เทคนิคด้านจิตวิทยาเหล่านี้ยังสามารถช่วยจัดการกับอาการภาวะทางจิตใจที่ไม่พึงประสงค์ต่างๆที่ส่งผลแสดงออกเป็นความเจ็บปวดด้านร่างกายได้ เช่นภาวะนอนอนไม่หลับ ใจสั่น เหงื่อแตกพล่าน กลัวตาย หรือมีความคิดทำร้ายตัวเองให้ทุเลาและค่อยๆดีขึ้นจนหายเป็นปกติได้

ผู้มารับบริการด้านจิตบำบัด EMDR  จะได้รับเครื่องมือในการฝึกฝนทักษะ เพื่อใช้ต่อสู้จัดการกับความทรงจำอันเลวร้ายที่สร้างให้เกิดปมบาดแผลทางใจให้กับเราอย่างstabilization techniques และ grounding techniques

ผู้เชี่ยวชาญจะให้เครื่องมือเทคนิคด้านจิตวิทยานี้กับเราอย่างมากมายหลากหลาย เพื่อเราจะสามารถนำไปฝึกฝนและใช้ได้อย่างชำนาญเมื่อเกิดภาวะถูกรบกวนด้านจิตใจกลับเข้ามาอีก

การฝึกฝนทักษะ stabilization เทคนิค และ grounding เทคนิค ดีอย่างไร

การเรียนรู้ทักษะstablization และ grounding techniques ก็เพื่อการจัดการกับภาวะอาการทางจิตใจที่ถูกรบกวนจากปมบาดแผลทางใจ ประสบการณ์ชีวิตด้านลบต่างๆจนเกิดเป็นความผิดปกติที่แสดงออกทางกาย และมักเกิดขึ้นโดยไม่มีสัญญาแจ้งเตือน ส่วนใหญ่เกิดขึ้นโดยกะทันหัน เช่น แพนิคแอคเทค panic attack วิตกกังวล เครียด ซึมเศร้า depression นอนไม่หลับ มีความคิดลบ flashback ความทรงจำอันเลวร้ายย้อมกลับมาในหัว phobia กลัวบางสิ่งบางอย่าง มีความคิดทำร้ายตัวเอง อยากฆ่าตัวตาย หรือ อาการด้านจิตเวชอื่นๆที่ทำให้ร่ายกายเจ็บป่วยเรื้อรังหาสาเหตุไม่พบ

stabilization เทคนิค และ grounding เทคนิค สามารถช่วยเราให้เกิดการรับรู้อยู่กับปัจจบันโดยไม่หลงไปในอดีตที่กลับไปแก้ไขไม่ได้ และไม่เป็นโรควิตกกังวลไปในอนาคตที่ยังไม่เกิดขึ้น ทำให้เรามีสติมีความสงบอยู่กับปัจจุบันไม่ฟุ้งซ่าน

3 เทคนิค stabilization ในการทำบำบัดซึมเศร้าด้วย EMDR ที่ควรฝึกฝนทุกวันมีอะไรบ้าง?

1.  Butterfly Hug

เป็นเทคนิคที่ช่วยให้เกิดการกระตุ้นการทำงานของสมอง2ด้านเพื่อใช้ในการลดผลกระทบด้านความวิตกกังวล ความเครียด และจัดการกับความคิดลบ

2.  Visual Grounding    

ช่วยด้านอารมณ์ที่ตึงเครียด ความคิด ความรู้สึก ประสบการณ์ที่เจอมา เน้นประสาทสัมผัสทั้ง 5 การรับรู้ทางกาย การฝึกการหายใจ และการสร้างสถานที่ปลอดภัย

3.  Coherent Breathing

การฝึกหายใจที่เชื่อมต่อระหว่างการทำงานของสมองและหัวใจ การจะควบคุมการจังหวะการเต้นของหัวใจได้ต้องควบคุมสมองให้ได้ก่อน

 

นอกจากเทคนิค stabilization หลักๆที่ได้กล่าวมาแล้วเรายังสามารถฝึกgrounding techniques อื่นๆร่วมด้วยได้ เช่น

1.       Physiological Sighing   ช่วยให้ร่างกายได้ลดความดันเลือดที่จะเข้าสู่หัวใจทำให้อาการวิตกกังวล และเครียดลดลง วิธีฝึกคือให้กำหนดลมหายใจเข้า-ออก ครั้งละ2 วินาที 6 เซ็ต

2.       Silent yelling เป็น directed neuroplasticity practice คือทำให้สมองลองเปลี่ยนโฟกัสไปใช้อวัยวะส่วนอื่นแทนเมื่อเจอตัวกระตุ้นเช่น ให้ทำหน้าตะโกนแต่ไม่มีเสียงออกมาแต่ให้ไปแสดงการเคลื่อนไหวที่ท้องแทน

3.       Mindfulness walk ช่วยให้เกิดการรับรู้ถึงระบบประสาทสัมผัสทั้งหมดในขณะเดิน ฟังเสียง มองเห็น รับรู้สัมผัส เพื่อลดความเครียด และความวิตกกังวลภายในใจ

4.       Rainbow breathing เป็นการช่วยเพิ่มออกซิเจนให้สมองและร่างกาย เพื่อช่วยลดภาวะความเครียด วิตกกังวล โดยใช้การฝึกหายใจให้เข้าไปให้ลึกถึงอก กระบังลม ท้อง และหายใจออกทางปากโดยจินตนาการให้การหายใจเพิ่มขึ้นตามสีของสายรุ้งจนครบและทำซ้ำอีกจินตนาการหายใจออกโดยสีสายรุ้งค่อยๆหายไปจนครบหมดทุกสี ช่วยให้สมองมีการรับรู้แบบมีสติและสมองมีจุดโฟกัสมากขึ้น หากไม่สามารถจินตนาการได้ให้วาดภาพรุ้งในกระดาษแทนได้

5.       Daydream เป็นการกระตุ้นสมองให้นำความทรงจำหรือจิตนาการด้านบวกกลับมาเพราะบางครั้งการดำเนินชีวิตถูกปกคลุมไปด้วยความเครียดที่เป็นพิษและการตอบสนองมักเป็นด้านลบจึงต้องได้รับการกระตุ้นประสบการณ์ด้านบวกอีกครั้ง

 

Stabilization และ Grounding Techniques สำคัญอย่างไรต่อการทำจิตบำบัด EMDR

Stabilization และ Grounding Techniques คือการฝึกฝนเทคนิคด้านจิตวิทยาเพื่อให้ดึงจิตใจของตัวเองออกมาจากภาวะความทรงจำอันเลวร้าย หรือ ทรงจำด้านลบที่ไม่พึงประสงค์

Stabilization และ grounding Techniques สามารถช่วยให้เราโฟกัสอยู่กับปัจจุบัน โดยดึงความสนใจเราออกไปจากความคิดฟุ้งซ่านที่เราหวนนึกถึงแล้วทำให้ส่งผลต่อความวิตกกังวลในจิตใจ รวมถึงอาจไปกระตุ้นอารมณ์ความรู้สึกด้านลบให้กลับมาอยู่กับช่วงเวลาในปัจจุบัน

Stabilization และ Grounding Techniques ที่สามารถใช้ควบคู่กันได้

เพื่อให้เรามีพื้นที่ในการพักใจกับความรู้สึกในเหตุการณ์ที่สร้างความไม่ปกติด้านจิตใจและลดภาวะอาการต่างๆได้เช่น

• ช่วยลดความวิตกกังวล (Anxiety)
• ทำให้มีสุขภาพใจที่แข็งแรง( well-being)
• ลดความเครียด (Stress)
• ช่วยอาการภาวะโรคซึมเศร้า (Depression)
• ช่วยด้านอารมณ์ (Mood)
• ช่วยลดปมบาดแผลทางใจ( PTSD)
• ช่วยรักษาโรคไม่เชื่อมโยงกับตัวเอง (dissociation)

สรุปสั้นๆได้ดังนี้ว่า stabilization และ grounding Techniques ในจิตบำบัด EMDR จะโฟกัสอยู่3 ระดับคือ

• Physical grounding (stabilization) techniques
• Mental grounding (stabilization) techniques
• Soothing grounding( stabilization) techniques
  
  การทำ stabilization และ grounding techniques มีความยาก ง่ายต่างกัน และความถนัดหรือเหมาะที่แตกต่างกันไปในแต่ละคน
  
  ดังนั้นเมื่อเลือกเทคนิคที่เหมาะสมกับตัวเองได้แล้วควรหมั่นฝึกฝนทุกวันเพื่อให้เกิดความชำนาญในการไปใช้ในกระบวนการบำบัดด้าน EMDR Therapy ในขั้นตอนต่อไป หรือเอาไว้รับมือกับภัยอันตรายที่มีจากภาวะด้านจิตใจที่ไม่พึงประสงค์
  
  อย่างไรก็ตาม stabilization และ grounding techniques เหล่านี้สำหรับบุคคลทั่วไปหากนำไปใช้ก็สามารถเกิดประโยชน์แก่ตัวเองได้เช่นกัน หมั่นฝึกฝนสมาธิ ความสงบ การควบคุมสติ และฝึกลมหายใจเข้า-ออก  มีการรับรู้ถึงประสาทสัมผัสและสิ่งรอบตัวอยู่กับปัจจุบัน ไม่คิดลบหรือคิดฟุ้งซ่านก็จะทำให้สุขภาพจิตใจมีความสงบเป็นปกติสุขได้
  
   
  
   
  
  อ้างอิง
  
  https://emdrhealing.com/3-simple-emdr-exercises/
  
  https://archhealthcare.uk/wp-content/uploads/2022/06/Homeless-Health-Conference-22-Stabilisation-Grounding-Techniques-Dr-G-Schnitzer-Mental-Health-Homeless-Team-.pdf
  
  www.youniversetherapy.com/post/requirements-prior-to-trauma-processing-in-emdr-therapy
  
  https://catalystcenterllc.com/self-care-series-self-care-post-emdr/
  
  https://www.healthline.com/health/grounding-techniques#physical-techniques
  
  The Integration of EMDR With the Trauma Resiliency Model
  
  https://www.psychologytoday.com/us/blog/building-resiliency-to-trauma/202307/the-integration-of-emdr-with-the-trauma-resiliency-model
  
  https://www.psychologytoday.com/us/blog/building-resiliency-to-trauma/202307/integration-of-trauma-resiliency-model-skills
  
  https://www.healthline.com/health/grounding-techniques#soothing-techniques
  
  https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/dissociation-and-dissociative-disorders/coping-with-dissociation/#:~:text=Grounding%20techniques%20can%20help%20you,Breathing%20slowly%20while%20counting
  
  https://www.today.com/health/mind-body/butterfly-hug-rainbow-breathing-relieve-stress-anxiety-rcna24055
  
  https://www.bokettocenter.com/blog/2020/7/15/grounding-tools-for-managing-trauma-triggers