จิตบำบัด EMDR กับการรักษาโรค Borderline Personality Disorder

จิตบำบัด EMDR กับการรักษา Borderline Personality Disorder (BPD) 

จิตบำบัด EMDR กับการรักษา Borderline Personality Disorder (BPD)

Borderline Personality Disorder (BPD) หรือโรคบุคลิกภาพก้ำกึ่ง เป็นภาวะสุขภาพจิตที่ส่งผลต่ออารมณ์ ความสัมพันธ์ และพฤติกรรมของผู้ป่วย ผู้ที่มี BPD มักเผชิญกับความผันผวนทางอารมณ์ ความกลัวการถูกทอดทิ้ง และความยากลำบากในการควบคุมอารมณ์

หนึ่งในแนวทางการรักษาที่เริ่มได้รับความสนใจคือ EMDR Therapy (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) ซึ่งเป็นวิธีบำบัดที่ช่วยประมวลผลความทรงจำบาดแผล (Trauma) ที่มักเกี่ยวข้องกับ BPD

Borderline Personality Disorder (BPD) คืออะไร?

BPD เป็นความผิดปกติทางบุคลิกภาพที่มีลักษณะอย่างเห็นได้ชัดคือ:

• อารมณ์แปรปรวนรุนแรง
  
• กลัวการถูกทอดทิ้ง
  
• มีพฤติกรรมหุนหันพลันแล่น
  
• ความสัมพันธ์ไม่มั่นคง
• รู้สึกว่างเปล่า ไม่มีคุณค่าในตนเอง
  
• ผู้ที่มี BPD มักเผชิญ Trauma ในวัยเด็ก เช่น การถูกละเลย การถูกทำร้าย หรือการขาดความปลอดภัยในครอบครัว

อ่านเพิ่มเติม: Trauma คืออะไร? สาเหตุและการรักษาบาดแผลทางใจ

Borderline Personality Disorder (BPD) เป็นปัญหาด้านสุขภาพจิตที่มักส่งผลกระทบต่อความคิดต่อตนเองและต่อผู้อื่น ทำให้การใช้ชีวิตประจำวันมักเกิดปัญหาและมีลักษณะยากที่จะควบคุมอารมณ์ รวมถึงการควบคุมพฤติกรรมและการรักษาสัมพันธภาพให้ยั่งยืนกับผู้อื่นด้วย

เรียนรู้และเข้าใจ Borderline Personality Disorder(BPD)   

คนที่เป็นBorderline Personality Disorder ส่วนใหญ่มักกลัวการถูกทอดทิ้งหรือต้องอยู่คนเดียว และแม้ว่าจะต้องการความรักจากผู้อื่นแต่ก็จะมีความก้าวร้าว โกรธ โมโห ฉุนเฉียว อารมณ์รุนแรง เดี๋ยวดีเดี๋ยวร้ายทำให้คนอื่นอยากหนีหรือหลีกไกล 

โรคBorderline มักเกิดจากปมบาดแผลทางใจในวัยเด็ก ดังนั้นหากต้องเผชิญกับโรคBorderline อย่าปล่อยทิ้งไว้ คนจำนวนมากสามารถหายดีเป็นปกติได้จากการรักษาด้วยจิตบำบัด EMDR อย่างต่อเนื่อง

ความเชื่อมโยงระหว่าง BPD และ Trauma

งานวิจัยพบว่า ผู้ที่มี BPD จำนวนมากเคยผ่านประสบการณ์ Trauma หรือการถูกละเมิด ทำให้สมองเก็บความทรงจำเชิงลบและกลไกการป้องกันตัวเองแบบผิด ๆ EMDR Therapy สามารถช่วยจัดการกับรากเหง้าของ Trauma ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนา BPD ได้

สาเหตุให้เกิด borderline อาจมีปัจจัยดังนี้

1. เกิดจากพันธุ์กรรม ยีนส์

ระบบการทำงานและการพัฒนาด้านสมอง การทำงานที่ไม่เป็นปกติของเคมีในสมองเป็นเหตุให้อารมณ์แปรปรวนยากต่อการควบคุมภาวะทางอารมณ์ สำหรับความผิดปกติด้านพันธุกรรมการเช็คด้วยเครื่องMRI จะสามารถบอกได้ว่าผิดปกติจากสมองหรือไม่ด้วยการเช็คขนาดและลักษณะรูปทรงว่าปกติหรือไม่ของ amygdala ที่ทำงานด้านการควบคุมอารมณ์ ทัศนคติ ความกลัว วิตกกังวล เช็คhippocamus ที่ทำงานด้านพฤติกรรม การควบคุมตัวเอง, และ orbitofrontal cortex ที่ทำงานในส่วนการคิดวางแผนและการตัดสินใจ

2. ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและการเลี้ยงดู 

การถูกละเลย ถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับความรักความใส่ใจ หรือเคยตกเป็นเหยื่อของการโดนทำร้ายด้านจิตใจและร่างกายหรือเคยเคยถูกล่วงละเมิดทางเพศ รวมทั้งการตกอยู่ในภาวะที่รู้สึกหวาดกลัวหรือทำให้เครียดจัดอยู่ตลอดเวลาตั้งแต่วัยเด็กก็อาจส่งผลต่อสภาวะด้านจิตใจทำให้มีปัญหาด้านสุขภาพจิตได้

การเกิดโรคborderline personality disorder อาจมีสาเหตุจากการถูกทอดทิ้งจากพ่อหรือแม่ หรือทั้งพ่อและแม่มักส่งผลต่อสุขภาวะทางจิตที่ดีต่อการเผชิญโลกและทัศนคติการมองโลกด้านต่างๆของคนเราได้

รวมทั้งหากเด็กถูกเลี้ยงดูให้เติบโตมากับสมาชิกในบ้านที่มีอาการป่วยทางจิตใจอย่างก็อาจส่งผลต่อสภาวะด้านจิตใจที่แข็งแรงสมบรูณ์เมื่อเติบโตขึ้นได้

อย่างไรก็ตามสัมพันธภาพกับคนในครอบครัวทั้งพ่อ-แม่และญาติพี่น้องนั้นมีความสำคัญมากเป็นอันดับต้นๆในเรื่องพัฒนาทักษะชีวิต ทัศนคติหรือการมีปฎิสัมพันธ์กับผู้อื่น

การที่เด็กมีอารมณ์รุนแรงและไม่ได้รับการแก้ไขหรือปลดปล่อยอารมณ์ความโกรธ หรือความเครียดอย่างถูกวิธีเป็นระยะเวลายาวนานจะส่งผลเสียต่อความรู้สึกนึกคิดและการพัฒนาทักษะด้านความฉลาดทางอารมณ์เมื่อโตขึ้น

อาการของโรค Borderlineโดยทั่วไปเป็นอย่างไร?

1. กลัวการถูกทอดทิ้ง

จะเห็นได้จากพฤติกรรมที่มักถอนตัวออกจากความสัมพันธ์ที่กำลังจริงจังบ่อยๆ บางครั้งมีความคิดทำร้ายตัวเองหรือคิดฆ่าตัวตาย พฤติกรรมต่างๆที่ทำก็เพื่อต้องการหลุดพ้นจากความเครียดที่มีอยู่

2. มีรูปแบบความสัมพันธ์ที่ไม่ยั่งยืน 

ไม่คิดจะมีความสัมพันธ์ที่จริงจังในระยะยาว 

3. อารมณ์แปรปรวนบ่อยและมักควบคุมตัวเองไม่ได้หากเกิดภาวะดังนี้ เช่น

• โกรธ
• แพนิค ตื่นตระหนก
• วิตกกังวล
• สิ้นหวัง
• เวลาโกรธควบคุมอารมณ์ได้ยาก
• โมโหง่ายและมีการตอบโต้ที่รุนแรง

4. มักไม่เป็นตัวเอง 

เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาโดยเฉพาะมักเปลี่ยนตามลักษณะของคนที่กำลังคบด้วย

5. มีความยากลำบากในการรักษาอารมณ์ให้คงที่ปกติ

บ่อยครั้งรู้สึกว่าชีวิตว่างเปล่าไม่มีใครเลย รู้สึกสิ้นหวัง ไม่เหลือใคร มีภาวะซึมเศร้า ไร้ค่า ตัดขาดจากสังคมและหนีจากตัวเอง

6. มีปัญหาในการควบคุมตัวเองในเรื่องความพอดี

อาจกินไม่หยุด กินอาหารปริมาณมาก หรือมีพฤติกรรมติดการพนัน ติดสารเสพติด ทำอะไรเสี่ยงๆ หรือ ประมาท

การใช้ชีวิตร่วมกับคนที่เป็น Borderline 

โรคPersonality Disorder (BPD) อาจต้องใช้ความเข้าใจในหลายๆเรื่องที่มักส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต เช่น

• อารมณ์แปรปรวนที่ไม่เป็นปกติ
• เปลี่ยนแปลงง่าย โกรธ โมโห เครียด กังวล
• เวลาโมโหจะทำร้ายผู้อื่น
• ใช้ความรุนแรง
• ขว้างปาข้าวของ
• ทำร้ายร่างกาย
• เวลาหายโกรธก็จะกลับมาเป็นปกติเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น
• การควบคุมอารมณ์ไม่ให้ระเบิดอารมณ์รุนแรงเวลาโกรธอาจหาจุดตรงกลางของความพอดีไม่ได้

ดังนั้นหากต้องใช้ชีวิตคู่ร่วมกับคนเป็น Borderline Personality Disorder (BPD) ควรทำความเข้าใจและรับมือกับความสับสนด้านอารมณ์ และควรเปิดใจคุยกันในเวลาที่สถานการณ์สงบ อย่างไรก็ตามควรได้รับความช่วยเหลือจากนักจิตวิทยาผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการบำบัดรักษาโรค borderline (BPD)อย่างจริงจัง

การรักษาโรค Borderline (BPD) ด้วยจิตบำบัด EMDR 

EMDR Therapy คืออะไร?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) เป็นการบำบัดที่ช่วยสมองประมวลผลความทรงจำบาดแผล โดยใช้การเคลื่อนไหวของดวงตาหรือสิ่งกระตุ้นสองข้าง (Bilateral Stimulation)

ผู้ป่วยจะถูกนำไปโฟกัสกับความทรงจำที่กระทบจิตใจ พร้อมกับเคลื่อนไหวดวงตา และ สมองจะค่อย ๆ ประมวลผลใหม่ ทำให้ความทรงจำดังกล่าวลดอิทธิพลต่ออารมณ์และพฤติกรรมในปัจจุบัน

อ่านเพิ่มเติม: EMDR Therapy คืออะไร

EMDR therapy ถูกออกแบบมาเพื่อช่วยลดการทำงานของระบบความทรงจำในสมองที่ได้รับผลกระทบจากความเครียดและปมบาดแผลทางใจที่มักส่งผลต่อการรบกวนระบบประสาทและสมองอื่นๆเมื่อเจอตัวกระตุ้น

การทำจิตบำบัดEMDR จะเข้าจัดการกับความคิดลบในสมองส่วนในที่เก็บความทรงจำปมค้างใจ ความเครียดและความคิดลบที่สะสมไว้

EMDR therapy ถือเป็นเครื่องมือและเทคนิคทางจิตวิทยาในการทำการบำบัดเพื่อการช่วยลดอารมณ์แปรปรวนที่ถูกกระตุ้นจากความทรงจำอันเลวร้ายที่คอยตามรบกวนจิตใจจากบาดแผลทางใจในอดีตหรือการถูกทำร้ายร่างกายจิตใจ โดยเฉพาะการถูกทอดทิ้งในวัยเด็กเป็นความทรงจำที่คอยรบกวนจิตใจและการใช้ชีวิตอยู่ตลอดเวลาหากไม่ได้รับการแก้ไขให้ถูกทางอาจเป็นต้นตอของปัญหาด้านสุขภาพทางจิตใจอื่นๆตามมา

EMDR Therapy ช่วยรักษา BPD ได้อย่างไร?

• DBT (Dialectical Behavior Therapy): เน้นการปรับทักษะการควบคุมอารมณ์
  
• CBT: ปรับความคิดและพฤติกรรมเชิงลบ
  
• EMDR: เจาะลึกที่ Trauma ต้นเหตุ และ ช่วยเสริมผลลัพธ์ของการบำบัดอื่น
  

FAQ (คำถามท้ายบทความ)

Q1: EMDR สามารถรักษา BPD ได้หายขาดไหม?
A: EMDR ไม่ได้รักษาให้หายขาด แต่ช่วยลดอาการและเยียวยา Trauma ที่กระตุ้นปัญหา BPD ทำให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตได้ดีขึ้น

Q2: ต้องทำ EMDR กี่ครั้งจึงเห็นผลสำหรับผู้ที่มี BPD?
A: แตกต่างกันในแต่ละบุคคล แต่บางรายอาจเห็นผลตั้งแต่ 6–10 ครั้งแรก

Q3: EMDR ใช้ร่วมกับการบำบัดอื่นได้ไหม?
A: ได้ ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดมักเกิดเมื่อใช้ EMDR ร่วมกับ DBT หรือ CBT

อ้างอิง 

https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/borderline-personality-disorder-bpd/about-bpd/

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/borderline-personalit
https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/borderline-personality-disorder/causes/

https://www.verywellmind.com/bipolar-and-borderline-personality-disorder-425418

https://www.stepstorecovery.com/rehab-blog/can-someone-with-borderline-personality-disorder-fall-in-love/

https://www.everydayhealth.com/bpd/tips-couples-living-with-borderline-personality-disorder/

https://www.verywellmind.com/emdr-trauma-borderline-personality-425453#:~:text=Why%20is%20EMDR%20Used%20in%20People%20with%20BPD%3F&text=Likewise%2C%20since%20many%20individuals%20with,the%20emotions%20associated%20with%20it.

https://www.emdria.org/learning-class/borderline-personality-disorder-and-emdr-therapy/

https://www.bridgestorecovery.com/blog/controlling-borderline-personality-disorder-how-resolving-trauma-using-emdr-therapy-can-help/

 https://www.verywellmind.com/which-doctor-is-best-for-treating-depression-1065269

https://www.verywellmind.com/is-electroconvulsive-therapy-a-treatment-option-for-bpd-425196